Monitoring ptaków

Od 2007 roku Główny Inspektorat Ochrony Środowiska realizuje program monitoringu ptaków. Polega on na obserwacji dziko żyjących gatunków z naciskiem na zmiany ich liczebności oraz rozmieszczenia, co pozwala na podjęcie odpowiednich kroków w celu zwiększenia ich ochrony i zniwelowania zagrożenia wyginięciem. Działania te stanowią odpowiedź na wzrost inwestycji (budowa elektrowni, lotnisk, sztucznych akwenów, itp.), które w znaczny sposób mogą zaburzyć ornitofaunę.

Jak przebiega monitoring ptaków?

Obserwacje przeprowadza doświadczony ornitolog, który zna zwyczaje ptaków i potrafi określić ich gatunki na podstawie wyglądu, ale także samych odgłosów czy wyglądu lęgowisk. Badania przeprowadzane są w taki sposób, by w jak najmniejszym stopniu ingerować w ornitofaunę i nie przestraszyć zwierząt, uzyskując przy tym jak najwięcej informacji. Pełny obraz daje monitoring ornitologiczny przeprowadzany długoterminowo, tzn. przez kilkanaście miesięcy (cały okres fenologiczny) i na tej podstawie sporządzane są szczegółowe raporty. Pozwala to na określenie zjawisk zachodzących w danych populacjach, wyznaczenia trendów w zmianie liczebności, a także na tworzenie szczegółowych map ich występowania.

Jak analizowane są uzyskane wyniki monitoringu ptaków?

Badania ornitologiczne są przeprowadzane na grupach lub poszczególnych gatunkach (w zależności od programu). Dzięki sprawozdaniom przekazanym przez ornitologów określić można zmiany trzech podstawowych wskaźników:

  1. rozmieszczenia
  2. liczebności
  3. rozrodu

Daje to pełny obraz funkcjonowania ekosystemu i pozwala ocenić skuteczność prowadzonych działań ochronnych i kompensujących. Zwierzęta te są bowiem traktowane jako wskaźnik ogólnego stanu systemu biologicznego. Ich ochrona jest ściśle regulowana poprzez I Dyrektywę Ptasią oraz program Natura 2000 i ich przestrzeganie należy do obowiązków wszystkich krajów członkowskich Unii Europejskich. Z tych regulacji wynika również konieczność przedstawiania wyników przeprowadzonych monitoringów ornitologicznych przed Komisją Europejską co 3 lata.


(c)2022, Wszelkie Prawa Zastrzeżone