Ochrona gatunkowa ptaków

W Polsce stwierdzono do tej pory występowanie 467 gatunków ptaków (stan na 31.12.2021). Zdecydowana większość z nich uwzględniona jest na liście zwierząt objętych ochroną znajdującej się w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 28 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt. Lista gatunków objętych ochroną ścisłą obejmuje 427 ptaków. Przewidując, że w naszym kraju będą się pojawiać nowe ptaki, czyli takie, które nie widniały dotąd na liście awifauny krajowej, ustawodawca automatycznie objął ochroną również gatunki występujące naturalnie na terytorium państw Unii Europejskiej (z wyłączeniem tych, które są na liście ptaków łownych). Dodatkowo, kolejnych 9 gatunków ptaków objętych jest ochroną częściową.

Pozostali przedstawiciele awifauny krajowej to ptaki łowne, wymienione w ustawie Prawo Łowieckie. W ich przypadku nie obowiązują zakazy wymienione w rozporządzeniu. Należy jednak mieć na uwadze fakt, że ptaki te podlegają również pewnym formom ochrony, które sprecyzowane są w ustawie Prawo Łowieckie. 

Rozporządzenie w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt wprowadza szereg zakazów odnośnie chronionych gatunków zwierząt: zakaz niszczenia ich jaj, postaci młodocianych i form rozwojowych, niszczenia ich siedlisk, ostoi, gniazd i innych schronień, umyślnego płoszenia i niepokojenia, przemieszczania z miejsc regularnego przebywania na inne miejsca. Wskazuje również sposoby ochrony gatunków dziko występujących zwierząt, które polegają w szczególności na zabezpieczaniu ostoi i stanowisk zwierząt przed zagrożeniami zewnętrznymi, wykonywaniu zabiegów ochronnych utrzymujących właściwy stan siedliska zwierząt i dostosowaniu terminów i sposobów wykonania prac (w tym prac budowlanych i remontowych) do okresów rozrodu. 

Wymienione powyżej zakazy narzucają pewne ograniczenia na inwestora planującego prace remontowe w obrębie budynku, wycinkę drzew, czy innego rodzaju inwestycje. Niezbędne w tej sytuacji jest wykonanie opinii ornitologicznej, która pozwoli stwierdzić, czy działania te nie będą naruszać zakazów dotyczących ptaków objętych ochroną. Jeżeli taka sytuacja ma miejsce, należy w taki sposób ustalić termin i zakres prac, by nie stanowiły one zagrożenia dla chronionych ptaków.